Le chant grégorien NL
Wat is gregoriaanse zang ?
Zoals het Concilie Vaticaan II eraan herinnerde: “De kerk herkent in de gregoriaanse zang de eigen zang van de Romeinse liturgie; de gregoriaanse zang moet dus de eerste plaats in de liturgie vervullen”.
De oorsprong dateert uit de eerste eeuwen van het christelijke tijdperk. De melodieën zullen zich snel tussen de Ve en de VIe eeuw ontwikkelen, maar het is in de VIIIe eeuw, dat de gregoriaanse zang zijn toppunt bereikt. Verschillende plaatselijke tradities van de liturgische zang waren in Europa ontstaan (Gallicaanse zang, Romeinse zang, Spaanse kerkzang, Ambrosiaanse zang, enz.), maar het is in de achtste eeuw, dat de uiteindellijke gregoriaanse zang ontstaat, uit een samensmelting tussen de Gallicaanse zang (zang uit Gallië) en de zang uit Rome, wanneer koning Pepijn de Korte beslist, de Romeinse liturgie in zijn koningkrijk te introduceren. De Romeinse texten werden vanuit Gallië ingevoerd, maar de melodieën, die dezen vergezelden, werden enigszins door de Gallicaanse zangen veranderd.
Gregoriaanse zang is in essentie een zang voor de liturgie. Het repertorie bestaat uit twee grote categorieën : de zang van het officium en de zang van de mis. In de abdijen wordt het officium verschillende keren per dag opgedragen. Dit bestaat uit de zang van de psalmen, van de kerkgezangen, van de responsoria en van de lofgezangen. Het is een zeer rijk repertoire. Hiernaast werd een ander repertoire voor de eucharistie ontwikkeld. De zangen van de eucharistie bestaan uit wat men noemt de gewone gedeelte van de mis (Kyrie, Gloria, Sanctus en Agnus Dei), en de eigen gedeelte van de mis, die iedere dag verschillend is. Alle texten van authentieke gregoriaanse zang zijn afkomstig uit de Bijbel.
Het zal nochthans niet altijd het geval zijn voor de gregoriaanse zang, die later gecomponeerd. werd Dit is het geval voor de texten van de kerkgezangen en van de sequenties van de Xve tot de XVIe eeuw.
Met de opkomst van de polyfonie, zal de gregoriaanse zang een geleidelijkee achteruitgang lijden: de kerkmuziek vertoont meer verscheidenheid, en het gregoriaans verarmt zich.
Slechts in de eerste helft van de XIXe eeuw herleefde de gregoriaanse zang terug, dank zij Dom Guéranger, die het monastische leven in Solesmes herstelde. Bewust van het fundalentele belang van de zang in de liturgie, belastte hij zijn monnikken met het opzoeken van de authentieke melodieën in de oude manuscripten. Dit onderzoekswerk wordt nu steeds voortgezet, dank zij talrijke onderzozkzers, die de oude manuscripten zorgvulgig bestuderen.